بطور قطع هیچ گونه درمانی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد ولی داروهایی جهت کند کردن سیر بیماری و کنترل آثار بیماری وجود دارد. داروهای مجاز که توسط سازمان غذا و داروی امریکا FDA پیشنهاد می شوندعبارتندز : دونپزیل ، هیدروکلراید و تاکرین ، ممانتین ، گالانتامین و ریواستیگمین. این آثار بیماری را کاهش می دهند و به بیمار کمک می کنند که زندگی طبیعی تری داشته باشد. داروهای زیادی در شرایط کنونی در حال آزمایش و بررسی هستند و احتمالا به زودی داروهایی جهت جلوگیری از بیماری و حتی درمان این بیماری ارائه خواهند شد. بیماری آلزایمر سه مرحله ابتدایی ، میانی و نهایی داشته و آشنایی با این مراحل کمک موثری به مراقبت و مشخص کردن میزان خدمات می کند. شناخت این مراحل و بررسی میزان توانایی مراقبت در برنامه ریزی مراقبت از بیماران آلزایمری مثمر ثمر است. این سه مرحله در ادامه مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت.
آیا فرد دچاربیماری آلزایمراست ؟ نشانه های هشدار دهنده بیماری
جهت کمک به تشخیص بیماری آلزایمر مرکز مطالعات بیماری آلزایمر امریکا لیستی از نکات مهم را تهیه کرده است که تا حدودی می تواند آثار بیماری را نشان دهد. بعضی از این آثار می تواند با سایر انواع دمانس متعلق باشند و هیچ ربطی به بیماری آلزایمر نداشته باشند. اگر تعدادی از ای علائم را در سالمند خود می بینید با پزشک متخصص تماس بگیرید :
1. از دست دادن حافظه اخیر که مهارت ها را متاثر می کند.
این امر یک امر طبیعی است که به طور اتفاقی اسامی را فراموش کنیم . شماره تلفن بخصوصی را از یاد ببریم ولی بعدا بتوانیم آنها را به یاد بیاوریم. در افرادی که دچار دمانس هستندکه یکی از انواع آنها بیماری آلزایم است ، این فراموشی ها بیشتر از موارد اتفاقی بوده و تعداد آنها بیشتر است و هم چنین به یاد نیاوردن آنها نیز وجود دارد.
2. مشکل انجام امور معمول
انسانها با مشغولیات زیاد دچار مسائل مختلفی مانند فراموش کردن خاموش نمودن چراغ گاز ، ماشین را روشن گذاشتن ، پارک کردن ماشین و پیدا نکردن آن شده و بعدا به یاد می آورند و آنها را تصحیح می کنند. بیماران آلزایمری ممکن است غذا را آماده کنند ولی به طور کلی فراموش کنند که آن را سرو کنند یا به یاد نیاورند که غذا را آماده کرده اند.
3. مشکلات بیان و گفتار
برای هر کسی معمولا پیش می آید که در پیدا کردن لغت ، و یا لغت مناسب برای جمله ای با مشکل مواجه شود . بیماران آلزایمری ممکن است لغات ساده روزمره را فراموش کنند و یا لغات غیر مناسب یا بدون معنی را جانشین آن کنند تا حدی که گفتار آنان غیر قابل درک می شود.
4.گم کردن زمان و مکان
فراموش کردن روز و هفته و وقت و محل برای چند ثانیه یک امر طبیعی است ، اما بیماران آلزایمری در خیابانی که زندگی می کنند گم می شوند و نمی دانند کجا هستند و حتی بعضی نمی دانند چگونه به آنجا رسیده اند و راه برگشت را نمی دانند. این بیماران برای ادائ نماز و ساعت انجام فرایض دچار مشکل می شوند و گاهی به هنگام ظهر ، نماز مغرب به جا می آورند و قبله را گم کرده و به سمت های مختلف می ایستند.
5 . کاهش قدرت قضاوت
ممکن است فرد عادی برای چند ثانیه قدرت قضاوت خود را از دست بدهد ولی بلافاصله بر خود مستولی می شود. بیماران آلزایمری ممکن است لباس های نا مربوط بپوشند و مثلا وسط تابستان پالتو و کلاه بر سر بگذارند و یا بی حجاب در جلوی جمع ظاهر شوند و یا بدون کفش در خیابان راه بروند.
6 . مشکلات تفکر انتزاعی
کارکردن با حساب بانکی ممکن است در بعضی موارد مشکل باشد و انسان دچار خطا شود ولی بیماران آلزایمری ممکن است به طور کل اعدادرا فراموش کنند و اعمال ساده مانند جمع و تفریق را فراموش کرده و یا اصولا ندانند که در بانک چه کاری دارند.
7 . گم کردن اشیا
هر کدام از ما ممکن است گاهی کلید ها را در جایی قرار داده و فراموش کرده باشیم . بیماران آلزایمری اشیا را در جاهایی قرار می دهند که غیر مناسب است و هرگز پیدا نخواهند کرد مانند گذاشتن اطو در فریزر و یا ساعت در قندان
8 . تغییر در رفتار و خلق
همه افراد گاهی دجار تنگی خلق و یا ناهنجاری های رفتاری می شوند. بیمار آلزایمری به سرعت تغییر خلق می دهد و در چند ثانیه از خنده به گریه بدون دلیل تغییر خلق می دهد و یا رفتارهایی ضد و نقیض در یک واحد زمانی انجام می دهد . مثلا در حالی که گربه را ناز می کند به یک بار گوش او را می کشد.
9 . تغییر در شخصیت
تغییر شخصیت با افزایش سن یک امر طبیعی است ، اما بیماران آلزایمری دچار تغییرات شدید می شوند. معمولا یا به شدت می ترسند و یا مشکوک هستند و یا دچار اغتشاش فکری می شوند.
10 . از دست دادن حوصله
این یک پدیده عادی است که انسان از کار ، خانه ، شغل و یا مسئولیت های اجتماعی خسته شود ولی با توجه به مسئولیت ها انسان ها سزیعا حوصله را بازیابی می کنند. بیمار آلزایمری با از دست دادن حوصله و عقب نشینی به مدت طولانی ، ممکن است احتیاج به ترغیب و تشویق جهت بازیابی حالت از دست رفته داشته باشد. قهر کودکان و حرکاتی که قبلا از شخص دیده نشده ممکن است ظاهر شود و مراقب و خانواده از حرکات فر بیمار متعجب شوند.
ایمنی بیماران مبتلا به آلزایمر
ببمار دچار به بیماری آلزایمر ، معمولا قدرت قضاوت خود را از دست می دهد و به طرق مختلف در معرض خطر قرار می گیرد. گام هایی وجود دارد که مراقب می تواند این ریسک ها و زیان های بیمار را به خود و اطراف کاهش دهد. در عین حال که باید استقلال بیمار را حفظ گرد ، حفظ و ایجاد محیط امن در منزل وظیفه مراقب است . مراقب مجبور است با حفظ استقلال بیمار، اورا حمایت کند. ظاهرا مشکل است که تعادل بین استقلال و محیط امن به وجود آید ولی هنر مراقب است که این تعادل را به وجود آورد. نکات زیر می تواند محیط امنی را به وجود آورد.
- وسایل مقابله با آتش را فراهم کنید.
- وسایل خطرناک مانند چاقو ، رنگ و مواد تمیز کننده را از دسترس این بیماران دور کنید . بهتر است این وسایل را در محل به خصوصی قرار داده و درب آن را قفل کنید .
- تمام داروها را در یکم کمد قرار داده و درب آن را قفل بفرمایید.
- کبریت و مواد احتراقی را از دسترس بیمار دور کنید و درجه آب گرم حمام را در حد طبیعی و حتی پایین تر قرار دهید.
- اگر بیمار چراغ گاز را مورد استفاده قرار می دهد، گاز را قطع کنید و اجازه مصرف را از او بگیرید.
- درب منزل را از بیرون قفل کنید تا بیمار در خیابان ها سرگردان نشود . کفش و لبای بیرون رفتن شخص آلزایمری را در دسترس قرار ندهید.
- وسایل کنترل و آژیر دود را در نقاط مختلف منزل نصب کنید. چراغ های راهرو ها و مسیر حرکتی بیمار را بیش از سایر نقاط منزل روشن نموده و شب ها چراغ توالت را روشن بگذارید.
- کفپوش ، گلیم ، قالی و موکت باید به زمین چسبیده باشد .
- سیم تلفن و سیم های مختلف را در کنار دیوار قرار دهید.
- برای جلوگیری از بی اختیاری ادرار و یا ادرار کردن فرد در نقاط مختلف منزل مانند کمد و یا یخچال ، بر روی درب توالت علامت بگذاریدو به او یادآوری نمایید.
- آینه را بپوشانید تا فرد با دیدن خود دچار اغتشاش نشود . اغلب بیماران آلزایمری فرد دیگری را در آینه به جای خود می بینند.
- جهت پیدا کردن بیمار وقتی که از منزل خارج می شود ولی راه ازگشت را گم می کند ، نام ، آدرس و تلفن خودتان را در جیب های لباس سالمند بگذارید و در صورت امکان از دستبند و یا گردن بندی جهت گم شدن او استفاده کنید.
- بیمار آلزایمری دچار شامه قوی و درک موسیقی است ، پس جهت جلب توجه و ایجاد محیط مناسب از انواع بوهایی که دوست دارد و موزیک دوران جوانی او استفاده کنید.
- ایجاد انواع تفریحات سالم و بازی می تواند از سرگردانی و اغتشاش فکری جلوگیری کند.