- از طرف دیگر تداوم نشستن بر روی منطقه آسیب دیده می تواند منجر به رشد سریع زخم و گسترش آن شود . کاهش فشار در منطقه آسیب دیده باعث می شود جریان خون موقتا به آن منطقه بر گردد و در نتیجه سلول ها به اکسیژن و مواد مغذی دسترسی یافته و مواد زائد را دفع کنند. لذا این مسئله منجر به بقا و سلامتی سلول ها می گردد. راه های مختلفی جهت کاهش فشار و یا حذف فشار وارده بر عضلات زیرین در حالت نشسته وجود دارد. چنانچه فرد توانایی حرکت دادن اندام های فوقانی بدن را داشته باشد، می تواند با اجرای مانور های حرکتی به کاهش فشارهای وارده کمک کند . در صورتیکه فرد قادر به ایستادن باشد ، راه بسیار مناسبی را برای کاهش فشارها انتخاب کرده است. گذراندن اوقاتی از میانه روز در تخت خواب در صورتیکه تغییر وضعیت رعایت شود ، می تواند یک روش مفید جهت حذف فشار در برخی از افراد باشد. همچنین استفاده از تشک مواج و تشکچه های مخصوص ویلچر می تواند یکی دیگر از عوامل تقلیل و حذف فشار باشند. لذا توجه داشته باشید که با توجه به شرایط جسمی و وزن خود نسبت به انتخاب آنها اقدام فرمائید.
چگونه می توان فشار را از بین برد تا زخم بستر ایجاد نشود ؟
هنگامی که شخص سالمند و یا بیمار در یک وضعیت به حد کافی و طولانی بنشیند یا بخوابد علائم و نشانه های آسیب پوستی ناشی از فشار طولانی مدت ایجاد و بروز می نماید. همچنین این علائم می تواند با هر نوع از لخته یا اشیائ سخت که فشار بر روی پوست می آورند ایجاد شود. معمولا آسیب پوست ناشی از فشار در بالای برجستگی های استخوانی و دیگر برجستگی خای شروع می شود . مثل هر جایی از بدن که استخوان با سطح محصور شده است. لذا این نواحی که با بستر بیشتر تماس دارند و نیز نواحی روی قسمت های استخوانی و غضروفی بدن مانند استخوان خاجی - آرنج - زانو - قوزک پا - کتف و طرفین ران مستعد زخم های فشاری بستر می باشند. برای از بین بردن این فشارها و جلوگیری از ایجاد بستر یا فشاری لازم است به موارد زیر در ارتباط به حالت های نشستن و خوابیدن ، نکات زیر را رعایت و انجام دهیم .
الف - وضعیت خوابیدن به شکم
بیمار می تواند بدون خطر برای مدت 8 ساعت با استفاده از بالش های حجیم ، سفت و تشک کوچک به دمر بخوابد.
- سر : بالش کوچک زیر سر را حمایت کند . اندازه بالش به راحتی شخص بستگی دارد. پوشش بیمار از جنسی نباشد که پوست را تحریک کند.
- ران ها : بالشتک در بالای زانوها قرار دهید تا از قرمز شدن پوست پیشگیری کند.
- ساق پا : زیر ساق پا بالشتک قرار دهید که پاها را بحد کافی بلند کند و از فشار بر روی پنجه پا جلوگیری شود. همچنین به جلوگیری از رشد ناخن ها در انگشتان کمک می کند و اجازه می دهد پنجه ها از انتهای تخت عقب کشیده شود. پاها در زاویه مستقیم نسبت به تنه باشد .
- بین زانوها : بین زانوها بالشتک قرار دهید که زانوها و قوزک را جدا از هم نگه دارد برای اینکه زخم های فشاری پیشرفت نکند.
هشدارها : از حوله های تا کرده یا پتو به جای بالشک یا بالش استفاده نکنید زیرا می توانید خیلی سخت و سفت باشند و تخریب پوست را باعث شوند. خوابیدن بر روی شکم در شب به دو دلیل است :
- هم شما و هم هر کسی که برای تغییر وضعیت به شما کمک می کند می تواند 8 ساعت خواب یا استراحت کامل داشته باشد.
- در حالت خوابیده به شکم ، مفصل ران راست می شود و به پیشگیری از سفتی لگن و زانوها کمک می کند.
- وضعیت های متناوب دیگر وضعیت پهلو به پهلو همچنین وضعیت خوابیده به پشت می باشد.
ب - وضعیت خوابیدن به پهلو با قرار دادن بالش در پشت بدن
- سر : بالش کوچکی زیر سر را حمایت کند. اندازه بالش به راحتی شخص بستگی دارد. پوشش بیمار از جنسی نباشد که پوست را تحریک کند.
- پشت : پشت بدن را حمایت کنید به طوریکه وضعیت پهلو را حفظ کند. زیرا لگن عقب کشیده می شود و از غلتیدن به پشت بر روی ساکروم یا همان استخوان خاجی جلوگیری می کند.
- لگن : بالا و پائین مفصل لگن بالش قرار دهید . هنگامیکه بالش ها به طور صحیح قرار گرفتند یک دست صاف می تواند بین بدن و تخت قرار بگیرد تا مطمئن شوید که فشار کم شده است. اگر فشار کم نشده است یک بالش دیگر می تواند اضافه شود.
- زانو : بالای مفصل زانو بالش قرار دهید. به وسیله قرار دادن بالش از طول بین پاها از وارد آمدن فشار بر روی مفصل زانو و قوزک پا جلوگیری کنید.
ج - وضعیت خوابیده به پشت
- سر : بالش کوچک زیر سر را حمایت کند. اندازه بالش به راحتی شخص بستگی دارد. پوشش بیمار از جنسی نباشد که پوست را تحریک کند.
- پشت : بالشتک زیر قسمت تحتانی پشت قرار دهید تا بالا بودن ساکروم میسر باشد . این کار فشار را بر رویناحیه ساکروم کم می کند و خستگی عضلات را در پشت کم می کند.
- زانوها : خمیدگی در زانو یک انحنائ طبیعی است . از بالشتک بالای قسمت پشت ناحیه زانو استفاده کنید . توجه کنید از بالشتک در قسمت پشت ناحیه زانو استفاده نکنید.
د - وضعیت پاها و پاشنه ها
از چه طریق می توان فشار بر روی پوست را در تختخواب کم کرد : از برنامه تغییر وضعیت بدن بیمار استفاده کنید که اجازه نمی دهد قرمزی بر روی برجستگی های استخوان ظاهر شود . بسته به نوع بدن بیمار برنامه تغییر وضعیت بدن را از 2 تا 5 ساعت انجام دهید ( تغییر وضعیت بدن از پهلو به پشت و از پهلو به پهلو )
می توات مدت زمان بین تغییر وضعیت بدن را با افزودن 30 دقیقه به مدت زمان تغییر وضعیت افزایش داد و سپس جهت قرمزی پوست را بررسی شود .
قوزک ها : یک بالشتک کوچک در پشت پاشنه لازم است که کشش را بر روی ساق پا کم کند. همچنین پاشنه باید دور از تخت باشد که از تخریب پوست جلوگیری کند.
پاها : یک تکیه گاه نرم برای پا قرار داده می شود که اجازه دهد قسمت تحمل کننده وزن را بر روی قسمت بر آمده پا شبیه سازی کند.
بین قسمت تحتانی پا : یک بالشتک یا بالش بین زانوقرار دهید که حداقل از کار افتادگی را در زانو و مفصل قوزک باعث شود.
هشدار : به هیچ وجه از حوله های تا کرده یا پتو به جای بالشتک یا بالش استفاده نکنید زیرا می تواننند خیلی سخت و سفت باشند و سبب تخریب پوست شود.
