چگونگی ایجاد زخم بستر

توسط: برگرفته از کتاب راهنمای زخم های فشاری نوشته دکتر س

به اشتراک گذاری در:

در بدن انسان به طور معمول نقاطی که با افزایش فشار مواجه هستند ، مثل کف پا از پوست بسیار ضخیم و شاخی بر خوردارند. پوست ضخیم این نقاط در برابر وزن انسان سطح وسیع و قابل اعتماد را برای یک دوره زندگی ایجاد می نماید . اما در بیماران دچار به زخم های بستر و یا به عبارت بهتر زخم های فشاری قضیه متفاوت است . بر اساس آمار و ارقام موجود شایع ترین محل ایجاد زخم بستر در قوزک پا ، زائده استخوان ران ، پاشنه پا ، انه و دیگر نقاط بدن در صورتیکه در اثر حالات ویژه و غیر عادی تحت فشار قرار می گیرند دچار آسیب می شوند. مهم تریت علت ایجاد زخم بستر ، افزایش فشار است . به طور معمول بخشی از فشار تلمبه ای قلب که به مویرگ ها می رسد تنها درحد 32 - 12 میلیمتر جیوه است . هر چه فشار روی نقاط اتکای بدن در بیماران بستری از این حد فراتر رود ، احتمال ایجاد زخم بستر بیشتر می شود. در اکثر بیماران دجار به زخم بستر ، فشار در اثر اتکا به اندازه 150 میلیمتر جیوه و حتی گاهی بیش از آن می رسد و این نیرو می تواند منجر به انسداد مویرگ ها گرددو بدین ترتیب جریان خون بافت قطع خواهد شد .

نتایج تحقیقات متعدد نشان داده است که می توان به وسیله یکی از روش های پیش رفته که بر مبنای تئوری کاهش فشار در بستر ارائه شده است با استفاده از الگوی دینامیک یا مواج که در ساخت تشک های مواج طراحی شده و در خنثی کردن فشار و بهبود خون رسانی به بافت ها در محل های تحت فشار می تواند کمک نماید استفاده نمود، تا علاوه بر پیشگیری از ایجاد زخم های فشاری در امر درمان هم مفید و موثر واقع شود. بدن انسان هنگام خواب بطور طبیعی هر ده دقیقه یکبار حرکت می کند تا خون در بستر مویرگی در نواحی تحت فشار بهبود پیدا گتد. این دوره های ده دقیقه ای مکانیسمی است که در تشک های مواج طراحی و قابل اجرا می باشد .

این تشک ها مجموعه ای از سلول های هوا است و این سلول ها به طور اتوماتیک یک در میان پر و خالی می گردند که سیکل پر و خالی شدن آن ها بین 10 الی 20 دقیقه یعنی مشابه فیزیولوژی بدن در حالت طبیعی طراحی شده است . این امر کمک می کند تا حالت فیزیواوژی از دست رفته بدن در بیماران بستری دوباره بدست آید و در نتیجه فشار مستمر و مداومی که بر روی قسمت های تحت فشار وارد می گردد بر داشته شود. استمرار و تداوم فشار بر نقاط یاد شده عامل تخریب لایه های بافتی و شکستن این استمرار رمز موفقیت در پیشگیری و درمان زخم بستر که همانا زخم فشاریست می باشد.

تشک های مواج می توانند علاوه بر پیشگیری از ایجاد زخم های بستر در کمک به درمان آنها نیز نقش موثر و مفیدی را داشته باشد و این امر علاوه بر ایجاد راحتی خیال برای واحد های مختلف پرستاری می تواند از تحمیل هزینه های سنگین درمان و نیاز مراقبت ویژه نیز جلوگیری به عمل آورد . به هر صورت بهترین درمان برای زخم فشاری پیشگیری است . چرا که پیشگیری آسان ترین و کم هزینه ترین راه برای جلوگیری از بروز زخم بستر می باشد.

تشک های مواج ذکر شده می توانند علاوه بر پیشگیری از ایجاد زخم بستر در کمک به درمان زخم فشاری نیز نقش موثر و مفیدی ایفا کنند. و این امر علاوه بر ایجاد راحتی خیال برای واحد های مختلف پرستاری می تواند از تحمیل هزینه های سنگین درمان و نیاز مراقبت ویژه جلوگیری به عمل آورد . به هر صورت بهترین درمان برای زخم های فشاری پیشگیری است . چرا که پیشگیری آسان ترین و کم هزینه ترین راه برای جلوگیری از بروز این بیماری می باشد.

چگونگی پیشگیری از زخم های فشاری

حداقل هر روز یکبار پوست سالمند و یا بیمار در بستر را بررسی کنید .
اگر سالمند قادر به دیدن نقاطی از بدن خود نیست می تواند از یک آینه استفاده کرده و نقاط تحت فشار بدن را بررسی کند.
اگر نقاطی از بدن به شکل صورتی رنگ ، قرمز و یا متورم دیده شوند ، لازم است که مناطق مذکور تا رفع علائم یاد شده از فشارهای وارده آزاد گردند.
در صورت بروز هر گونه علائم زخم بستر ، باید مدت دوره هر وضعیت قرارگیری را به طور یک ساعته کاهش یابد تا به حداقل زمان لازم برسد ولی در شب می توان مجددا آن را تا نیم ساعت افزایش داد.
اگر شخص ضمن بررسی مواضع تحت فشار متوجه شود که علائم قرمزی بیشتر شده است باید توجه نماید ، که آیا رنگ قسمت های تحت فشار به حالت طبیعی بر می گردد یا خیر و ضمنا طول مدت زمان برگشت چه میزان است .
چنانچه در صورت تغییر وضعیت و حذف فشار ، برگشت یا بهبود علائم قرمزی بیشتری از بیست تا سی دقیقه طول بکشد ، یا اینکه پوست در اثر فشار ملایم به آن به حالت سفیدی در نیاید ، حاکی از احتمال بروز آسیب های پوستی خواهد بود.
جوش ها ، دانه ها ، تاول ها و شکاف های پوست را دستکاری نکنید و در صورت بروز با پزشکان متخصص درمان گر زخم مشورت و سریعا نسبت به درمان آنها اقدام نمایید . خصوصا در ناحیه تناسلی
بافت هایی که قبلا صدمه دیده ، بیشتر ، آسانتر و وسیع تر در معرض مشکلات پوستی قرار می گیرند . بنابر این ، این نواحی را به خوبی مورد بررسی قرار دهید.
مراقبت از پوست خود برای شما الزامی است . لذا آنرا پاک ، و از مواد مضر ف گرما ، سرما و تعرق زیاد دور نگهدارید.
با یادگیری شیوه های و تکنیک های رفع فشار در هنگام نشستن ، دراز کشیدن مانع از ایجاد زخم فشاری شوید.
در حد امکان از وسایل و تجهیزاتی که برای راحتی بیشتر شما و پیشگیری از زخم های فشاری و زخم بستر ساخته شده استفاده نمایید.
با حرکت دادن و جابه جایی و تغییر وضعیت در هنگام شستن و خوابیدن به منظور حفظ سلامتی پوست و رفع فشار از یک منطقه و پیشگیری از زخم فشاری اقدام فرمایید.

چگونگی بررسی بدن برای پیشگیری از ایجاد زخم بستر

چگونه بررسی کنید ؟ توصیه می شود حداقل دو بار در روز هنگام پوشیدن و یا بیرون آوردن لباس کل بدن خود را بررسی کنید.
چه چیزی را بررسی کنید ؟ نواحی تحت فشار و هر نوع ناحیه که قبلا تخریب شده و بافت بالای اثر زخم که التیام یافته است هم به صورت مشاهده ای و هم به صورت لمسی نیاز به معاینه دقیق دارد.
چگونه بررسی کنید ؟ قرمزی ، تاول ، خراش پوست ، احساس گرما در نواحی قرمز با پشت انگشتان دست
وسایل مورد نیاز چیست ؟ آینه دسته دار بلند ، اگر شما به کمک نیاز دارید از شخصی بخواهید آینه را برای شما در سر و بالای محل فشار قرار دهد .
کدام قسمت را بررسی کنید ؟ نقاط جلو ، پشت و اطراف بدن خود را بررسی کنید. به خاطر داشته باشید که نواحی استخوانی بدن احتمالا بیشتر دچار زخم بستر می شوند بنابر این این نقاط را بیشتر بررسی کنید. . هنگامی که پوست را بررسی می کنید فراموش نکنید نواحی کشاله ران را برای راش یا زخم ناشی از لباس های تنگ بررسی کنید .آقایانی که سند خارجی دارند آلت تناسلی را به دقت برای زخم یا تحریکات بررسی نمایند.

وسایل و تجهیزات پزشکی در خصوص جلوگیری از ایجاد زخم بستر

انواع تشکچه های مخصوص صندلی چرخدار با خاصیت ها و کارایی های متفاوت از قبیل : تشکچه های بادی ، تشکچه های ژلاتینی ، تشکچه های فومی ، تشکچه های فوم هوشمند و تشکچه های ترکیبی از دو یا سه مورد از موارد فوق در جهت جلوگیری از ایجاد و پیشروی زخم بستر در بیمارانی که برای مدت زمان طولانی بر روی ویلچر و یا صندلی قرار دارند.
انواع تشک های مواج مخصوص تخت خواب برای پیشگیری و بهبود انواع زخم های بستر در مدل های مختلف خانگی ، High Risk و Medium Risk و Low Risk با ارتفاع های مختلف و کارایی های متفاوت ، کارامد ، موثر در بهبود و پیشگیری از زخم های فشاری بستر

انتخاب تشک های مواج فوق بر اساس شرایط وزن ، هوشیاری و قدرت جابه جایی بیمار صورت می گیرد .