از آنجا که انسان ها تفاوت های زیادی در سنین بالا پیدا می کنند و هر کس با پدیده تغییرات فیزیولوزیکی بر خورد مختص به خود را می نماید ، نتیجه گیری کلی بسیار دشوار می گردد. ترکیب عوامل فیزیولوژیکی و روحی در هر فرد مختص خود او می باشد. هر فرد سالمند موظف است با تجربیات شخصی و تحولات هورمونی و فیزیولوژیکی که منجر به نقصان عملکرد جنسی می شوند مقابله کند و یا کنار بیاید. ما در این مقاله به تغییرات کلی فیزیولوژیکی در اثر افزایش سن در مردان سالمند می پردازیم . و لازم به تذکر است که عمومیت دادن تغییرات ممکن است غلط باشد و هر فردی با این تغییرات و تحولات مواجه نشود. اکثر افراد مسن درجاتی از این نقصان ها را احساس می کنند و سطح تغییرات در افراد متفاوت است . 

تغییرات فیزیولوژیکی و تاثیر آن در فعالیت های جنسی سالمندان 

دکتر باگزاپشییتز تغییرات کلی در اثر افزایش سن را به شرح زیر بیان می دارد . 

• کاهش سطح هورمون تستسترون در افراد بالای 50 سال معمولا همراه با کاهش تعداد اسپرم ها مخصوصا اسپرم های زنده است . 
• کاهش هورمون های استروئیدی باعث تغییراتی در ساخت پروتئین ها شده و سبب کاخهش قدرت عضلانی ، شل شدن عضلات و کوچک تر شدن آنها می گردد. 
• بیضه ها سختی خود را در اثر افزایش سن از دست می دهند و کوچکتر می شوند. لوله های منی بر و داخل بیضه ها که محل جمع شدن و انتقال اسپرم است با افزایش سلول های غیر مولد پر شده و حرکت اسپرم در آنها کند می گردد و بالاخره سلول های تولید کننده اسپرم کند تر اسپرم تولید می کنند . 
• غده پروستات در اثر افزایش سن بزرگتر می گردد و اسفنکترهای رها کننده منی ضعیف گردیده و باعث تغییرات کاهشی در جهش منی می گردد. بزرگ شدن پروستات می تواند باعث درد هنگام مراقبت یا خارش یا خارش بیضه ها از داخل و یا سوزش ( تیر کشیدن ) در انتهای الت گردد. 
• کاهش تولید مایع حامل اسپرم از پروستات باعث کاهش میزان منی و کاهش جهش آن می گردد. 
• تحریک پذیری که دوران جوانی به راحتی امکان پذیر است ، با افزایش سن کاهش پیدا می کند . افکار و خیال پردازی های جنسی کاهش می یابد و نعوظ به تعویق می افتد و زمان حفظ نعوظ کاهش می یابد . ما برای ایجاد نعوظ راحتر و سریع تر و تحریک پذیری مردان سالمند استفاده از دستگاه توانبخشی جنسی وکبوم مردانه را پیشنهاد می کنیم . همچنین برای ایجاد نعوظ ، تحریک پذیری بیشتر زن و مرد و همچنین حفظ نعوظ و جلوگیری از زود انزالی استفاده از حلقه فشاری حفظ نعوظ را پیشنهاد می کنیم . 

دکتر والکر تغییرات فیزیولوژیکی در اثر افزایش سن را بدین طریق شرح می دهد که با افزایش سن بیضه ها نرم تر گردیده و سفتی و سختی جوانی را از دست می دهند . ضخیم شدن جدار رگ های موجود در بیضه ، موجب کاهش خونرسانی به سلول های زایای اسپرماتوزوئید شده و تولید اسپرم کاهش می یابد ، البته هیچگاه کاملا قطع نمی شود . تولید اسپرم در افراد 90 ساله هنوز وجود دارد ولی تعداد اسپرم های زنده به شدت کاهش می یابند. با افزایش سن جهش منی کاهش می یابد و مایع منی رقیق می گردد و میزان آن کاهش می یابد . اکثر مردان بالای 50 سال زمان بیشتری برای ارضای جنسی لازم دارند و به ندرت مشاهده گردیده که الت سختی و سفتی خود را حفظ نکرده و گاهی حین عمل مقاربت از حالت نعوظ خارج می گردد. برای این افراد استفاده از حلقه فشاری سیلیکونی حفظ نعوظ همراه با ویبراتور لرزشی پیشنهاد می شود . 

تفاوت های عملکرد جنسی در دوران جوانی با دوران سالمندی 

• مرحله تحریک پذیری : تحریک پذیری در افراد مسن به زمان بیشتری احتیاج دارد و تحریک فکری و روحی با تعویق انجام می گیرد. دوران رسیدن به نعوظ زمان بیشتری برده و برخلاف دوران جوانی افراد مسن احتیاج به تمرکز فکری بیشتری برای رسیدن به نعوظ کامل دارند . پوست خارجی بیضه ها در حالت عادی باقی می ماند و بر خلاف دوران جوانی دیرتر جمع شده یا اصولا جمع نمی گردند و دیر تر بیضه ها را بالا می کشند. 
• مرحله انجام عمل جنسی : این دوران در افراد مسن افزایش می یابد و فرد مسن به مراتب دیرتر از دوران جوانی به مرحله ارگ اسم می رسد و جوانان به دلیل تحریک پذیری و میزان بالای تستوسترون گاهی به سرعت و در فاصله زمانی کمی به انزال می رسند. مسئله انزال سریع در دوران کهولت حدودا حل می گردد ولی مایعی که قبل از انزال درون مجرای آلت ترشح می شود ، در افراد مسن کمتر تولید می گردد و این خود دلیل بر تعویق انزال محسوب می گردد . 
• مرحله ارضای کامل و انزال : زمان لذت بردن در حین انزال در افراد مسن کوتاه تر از جوانان است و معمولا مرحله ارگ اسم یا وجود ندارد و یا بسیار کوتاه است . ارگ اسم ( اوج لذت جنسی ) در جوانان معمولا در دو مرحله صورت می گیرد. مرحله اول که بدون کنترل فرد است ، 2 تا 4 ثانیه به طول می انجامد و کنترل آن بسیار مشکل است . مرحله دوم که خروج منی است که در چهار نوبت و یا بیشتر انجام می پذیرد ف در این مرحله ، منی به صورت جهشی از آلت  خارج می گردد که به علت عملکرد صحیح اسفنکتر های پروستاتی است . در دوران سالمندی مرحله اول معمولا یا وجود ندارد و یا بسیار مختصر است و مرحله دوم معمولا در یک یا دو نوبت انجام می گیرد و جهش منی بسیار محدود بوده و در سنین بالا وجود ندارد و منی بیشتر حالت ریزشی دارد تا جهشی . 
• مرحله آخر یا فرو نشینی : در افراد مسن نعوظ سریعا از بین می رود و آلت ظرف چند ثانیه به حالت  قبل از عمل جنسی بر می گردد . در صورتی که در جوانان این عملکرد چند دقیقه و یا حتی تا ساعت به طول می انجامد . برگشت سریع آلت به حالت قبل از نعوظ در سالمندان نشانگر عدم تمایل مجدد به عمل رابطه جنسی می باشد که گاهی تا 24 ساعت ممکن است به تعویق بیفتد. در صورتی که در جوانان فاصله بین دو عمل جنسی ممکن است فقط تا 2 دقیقه باشد . 

نعوظ و انزال در سالمندان 

مهمترین تغییرات قابل ملاحظه در افراد مسن توانایی دست یابی به نعوظ است . در افراد مسن برای رسیدن از حالت طبیعی تا زمان نعوظ کامل احتیاج به زمان بیشتری است و هر چه سن بالاتر می رود ، این زمان افزایش می یابد . مدت نعوظ در افراد مسن بیشتر از جوانان است و دلیل آن هم بنا به گفته ماسترز و جانسون کاهش تحریک پذیری سریع است و نتیجتا انزال سریعا انجام نمی گیرد و مسئله انزال زود رس به طور نسبی با افزایش سن بر طرف می گردد . تکانه های انقباضی در حالت نعوظ باعث حرکت متناوبی آلت با فاصله معمولا 8 دهم ثانیه می شوند. با افزایش سن به دلیل کاهش قطر مجرای رگ های خونی و کاهش قطر مجرای رگ های خونی و کاهش میزان خون وارده به آلت ، این تکانه ها کمتر احساس می گردد. افزایش چربی خون می تواند این مسئله را تشدید کند. داروهایی مانند ویا گرا که باعث حرکت سریع خون و باز شدن رگ ها می گردد ، می تواند ضربات انقباضی را افزایش داده و میزان خون وارده به آلت را زیاد کند . همچنین استفاده از دستگاه توانبخشی جنسی وکیوم مردانه می تواند به وسیله مکانیزم مکنده و پمپاژ موضعی خون  به سمت آلت تناسلی ، عمل نعوظ در مردان را تسریع کرده و ایجاد نعوظ در مردان سالمند را بهبود بخشد .  

ماسترز و جانسون در مطالعات خود دریافتند که در مردان بالای 60 سال هنگام تحریکات جنسی ، کیسه بیضه مانند جوانی جمع نمی گردد و حتی در مواردی به طور کلی شل و آزاد باقی می ماند . در دوران جوانی پوست کیسه بیضه ها جمع می گردد و بیضه ها را کاملا به بدن نزدیک می کند . این حالت به کمک عضلات بسیار نازک پوست خارجی کیسه انجام می شود که لایه خارجی را به لایه داخلی ( به نام دارتوس ) نزدیک کرده و باعث جمع شدن بیضه ها می گردند . در اثر افزایش سن ، حساسیت پوسته خارجی کیسه بیضه ها کاهش می یابد . از سوی دیگر عدم تحریکات هورمونی و کاهش سرعت ورود خون به مویرگ های پوسته بیضه ها باعث کاهش حرکت بیضه ها و کاهش سرعت تولید اسپرم می گردد. لازم به ذکر است که با سفت و شل شدن متناوب پوسته کیسه بیضه ها ، بیضه ها حرکت می کنند و نتیجتا تولید اسپرم افزایش می یابد. 

بیضه ها تنها غددی هستند که در داخل بدن قرار ندارند و علت آن ، نیاز به دمای پائین تر است . ماسترز و جانسون توضیح می دهند که بیضه ها باید در درجه حرارت کمتر از درجه حرارت بدن قرار گیرند تا بتوانند اسپرم تولید کنند . لباس های تنگ مانند جین و نشستن دائم در مقابل تلویزیون و یا زیر شلواری های تنگ که باعث نزدیک شدن بیضه ها به ران ها می گردند در سنین بالا باعث کاهش تمایلات  جنسی می گردند . در مردان بالای 50 سال حرکت بیضه  ها به بالا کاهش می یابد و تولید اسپرم با تانی انجام می گیرد. در شرایط تحریک جنسی و انزال در جوانان بیضه ها تا حد ممکن با بالا کشیده می گردند و تا بیضه ها بالا نروند ، معمولا افراد قادر به انزال نیستند . در صورتی که در افراد بالای 50 سال بیضه ها گاهی فقط تا یک سوم حد ممکن به بالا رفته و افراد مسن در همین شرایط قادر به انزال هستند . محققین دریافته اند که حتی قبل از اتمام انزال ، بیضه ها در افراد مسن پائین ترین سطح ممکن در کیسه بیضه ها نزول می کنند. 

انزال در افراد سالمند تغییرات وسیعی دارد . ابتدا میزان آب منی کاهش می یابد که به حد ناچیزی می رسد . سپس به دلیل بروز تغییرات در ساختمان پروستات ، جهش منی کاهش می یابد و در ضمن مقدار مایع منی نیز کم می شود. کسانی که دچار بزرگی خوش خیم پروستات هستند ، نه تنها قادر به جهش انزالی منی نیستند بلکه در موقع ادرار کردن نیز مشکلاتی پیدا می کنند . دکتر سولنیک در تفاوت بین جوانان و سالمندان ئاین نکته را خاطر نشان می کند که افزایش قطر آلت و درجه حرارت آلت هنگام نعوظ ، در جوانان بیشتر از سالمندان است . ایشان می نویسد که جوانان 5 تا 8 برابر سریع تر از افراد مسن به نعوظ دست می یابند و به درجه حرارت و قطر آلت بیشتری نسبت به سالمندان دست پیدا می کنند که البته بستگی به سن و سلامتی جسمی فرد هم دارد . دکتر شیاوی مطالعاتی روی تورم ( نعوظ ) شبانه آلت و رابطه آن با تمایلات و توانایی جنسی در افراد سالم 45 تا 74 سال انجام داده است . نتیجه مطالعات به طور خلاصه عباتندز : 

• رابطه منفی بین سن و تمایلات جنسی : هر چه سن بالاتر بوده تمایلات کمتر است 
• نعوظ شبانه  و تعداد تورم های منجر به نعوظ صبحگاهی و مدت زمان حفظ نعوظ با افزایش سن کاهش می یابد. 
• مطالعات فوق نتوانسته است میزان رضایت خاطر جنسی در اثر افزایش سن را مورد بررسی قرار دهد. 

دکتر وایت برن اظهار می دارد که گیرنده های بخصوصی به نام آلفا -2- آدرنرژیک در رگ های خونی آلت وجود دارند که تحریک آنها موجب گشاد شدن رگ های آلت و پر خونی در نتیجه نعوظ می شود. در اثر افزایش سن ، این گیرنده ها کم شده و گشاد شدن رگ ها دچار اختلال می شود . در هنگام بر انگیختگی جنسی ، نوک سینه در آقایان جوان حالت سختی و تیزی پیدا می کند ولی در افراد سالمند نوک سینه سفتی کمتری پیدا می کند. ماستر و جانسون می نویسند که سینه مردان در اثر افزایش سن به دلیل افزایش هورمون استروژن بزرگتر می گردد. ایشان ادامه می دهند که در موقع مقاربت ، در آقایان جوان اسفنکتر مقعدی به طور متناوب جمع می گردد و به جهش منی کمک می نماید ، در صورتی که در افراد مسن انقباض های متناوب اسفنکتر مقعد کاهش می یابد که ناشی از تغییرات بیولوژیکی در اثر افزایش سن است .